Internet oferuje wiele korzyści: łatwy kontakt z bliskimi, możliwość zdobywania wiedzy czy dokonywania zakupów bez wychodzenia z domu. Jednakże, dla seniorów, którzy często nie mają wystarczającej wiedzy na temat zagrożeń w sieci, korzystanie z internetu może wiązać się z ryzykiem. W tym artykule wyjaśniamy, jak rozpoznać niebezpieczeństwa i chronić siebie przed oszustami.

Najczęstsze zagrożenia w sieci dla seniorów

1. Phishing to podszywanie się pod znane instytucje (np. banki, urzędy czy firmy) w celu wyłudzenia danych osobowych, numerów kont czy haseł. Oszuści wysyłają fałszywe e-maile, SMS-y lub wiadomości na komunikatorach, prosząc o kliknięcie w link i podanie danych.
2. Fałszywe sklepy internetowe: oszuści tworzyą strony udające sklepy, oferujące produkty w atrakcyjnych cenach. Po dokonaniu zakupu okazuje się, że towar nie istnieje, a pieniądze przepadły.
3. Fałszywe wiadomości o wygranej: seniorzy mogą otrzymać informacje o rzekomych wygranych w loteriach, z którymi nigdy nie mieli do czynienia. Aby odebrać „nagrodę”, muszą zapłacić opłatę manipulacyjną lub podzielić się danymi osobowymi.
4. Oszustwa inwestycyjne: strony lub osoby obiecujące szybki zysk z inwestycji w kryptowaluty, akcje czy inne instrumenty finansowe mogą okazać się oszustwem. Seniorzy tracą pieniądze, gdy powierzają swoje oszczędności takim firmom.
5. Fałszywe prośby o pomoc: oszuści mogą podszywać się pod członków rodziny lub znajomych na komunikatorach internetowych, prosząc o przelew pieniędzy z powodu nagłej sytuacji, np. wypadku.

Jak chronić się przed oszustwami w sieci?

1. Nie podawaj danych osobowych przez internet: nigdy nie udostępniaj swojego numeru PESEL, numerów kont bankowych czy haseł w odpowiedzi na prośby w wiadomościach. Żaden bank czy urząd nie prosi o takie informacje przez e-mail czy SMS.
2. Ostrożnie klikaj w linki: przed kliknięciem w link upewnij się, że pochodzi z zaufanego źródła. Zwracaj uwagę na literówki w adresach stron (np. bank zamiast „bank.pl” może mieć adres „bannk.pl”).
3. Kupuj w sprawdzonych sklepach internetowych: sprawdzaj opinie o sklepie, zanim dokonasz zakupu. Zweryfikuj, czy strona posiada certyfikat SSL (zielona kłódka przy adresie www).
4. Aktualizuj oprogramowanie korzystaj z aktualnych wersji przeglądarek, systemu operacyjnego oraz programów antywirusowych. Starsze oprogramowanie może mieć luki, które wykorzystają oszuści.
5. Nie wierz w zbyt piękne oferty: jeśli oferta wydaje się zbyt dobra, by była prawdziwa (np. super tanie wakacje czy drogi sprzęt za grosze), zachowaj ostrożność.
6. Sprawdzaj tożsamość rozmówców: jeśli ktoś podszywa się pod członka rodziny, skontaktuj się bezpośrednio z tą osobą (np. telefonicznie), zanim przelejesz pieniądze.
7. Używaj silnych haseł: stosuj unikalne i długie hasła, które trudno odgadnąć. Unikaj prostych kombinacji, takich jak „12345” czy „haslo1”.
8. Konsultuj się z bliskimi: jeśli masz wątpliwości co do wiarygodności strony, e-maila lub oferty, zapytaj rodzinę lub znajomych. Młodsze osoby mogą szybciej rozpoznać potencjalne zagrożenie.

Co zrobić, jeśli padniesz ofiarą oszustwa?

1. Zgłoś oszustwo: skontaktuj się z lokalną policją i opisz sytuację. Większość krajów posiada specjalne jednostki zajmujące się cyberprzestępczością.
2. Powiadom bank: eśli podałeś dane bankowe lub wykonano transakcję bez Twojej zgody, natychmiast skontaktuj się z bankiem, aby zablokować konto lub kartę.
3. Zmień hasła: zaktualizuj swoje hasła w miejscach, gdzie mogły zostać przechwycone.
4. Porozmawiaj o tym z bliskimi: dzięki temu inni seniorzy mogą uniknąć podobnej sytuacji.

Internet może być bezpiecznym miejscem dla seniorów, jeśli zachowają oni ostrożność i stosują się do podstawowych zasad bezpieczeństwa. Pamiętaj, że nigdy nie jest za późno, by nauczyć się, jak korzystać z internetu w sposób bezpieczny. Rozmawiaj z rodziną, edukuj się i bądź czujny!